Elblążanka pragnie pojechać na mistrzostwa Europy i świata. Nasz wywiad z Lidią Czarnecką

Jest jedną z najlepszych szachistek w kraju, obecnie plasuje się w pierwszej szóstce w Polsce wśród kobiet w swojej kategorii wiekowej (do 15 lat). Jest bardzo waleczna, ambitna.  Mimo młodego wieku ma już na swoim koncie aż trzy kwalifikacje do mistrzostw świata, pięć kwalifikacji do mistrzostw Europy oraz sześć kwalifikacji do mistrzostw Polski. W najbliższym roku pragnie wziąć udział w mistrzostwach Europy i świata. Nie jest to przesądzone, bo wszystko zależy od tego, czy uda się zebrać fundusze potrzebne na wyjazd.

Tylko 10 najlepszych zawodniczek Mistrzostw Polski otrzymuje kwalifikację na mistrzostwa Europy. Lidia spełniła te warunki. Niestety brakuje jej środków finansowych, aby skorzystać z wielkiej szansy, jaka się przed nią otworzyła.

Aby pomóc Lidii wyjechać na mistrzostwa Europy i świata możecie wpłacić pieniądze za pośrednictwem portalu Zrzutka.pl:

https://zrzutka.pl/bexw9b

 

Postanowiliśmy porozmawiać z najlepszą szachistką w województwie warmińsko-mazurskim (Lidia jest siedmiokrotną mistrzynią województwa warmińsko-mazurskiego).

Marcin Mongiałło: Jak długo grasz? kiedy zaczęła się Twoja przygoda z szachami?

Lidia Czarnecka: Gram od około 7 – 8 lat. Moja przygoda zaczęła się w ten sposób, że pierwszy mój kontakt z szachami był w przedszkolu na zajęciach dla najmłodszych dzieci. Miałam około 5 – 6 lat. Później zaczęłam grać z tatą i na początku przegrywałam. Był wielki płacz, histeria. Zaczęłam jednak dużo trenować i w końcu zaczęłam wygrywać z tatą. Jednocześnie zaczęła się moja wielka przygoda z szachami. 

Co jest pociągającego w szachach? 

Na pewno jest to piękny sport, ponieważ nie trzeba wielkiego wysiłku fizycznego. Wystarczy tylko siedzieć i myśleć. Jest coś pociągającego w nabywaniu wiedzy, w rozwiązywaniu bardzo ciężkich zagadek matematycznych czy chemicznych. Podobnie jest z szachami. Dzięki grze w szachy nie mam problemu z myśleniem, analizowaniem, przewidywaniem pewnych rzeczy.

Nie uważasz, że dobry szachista spełniłby się w biznesie w dziele kryminalistycznym w policji?

Tak, oczywiście. Może być także doskonałym prawnikiem, gdyż potrafi wyczuć przeciwnika. W szachach jest też dużo psychologii. Po mimice twarzy można rozpoznać jak zawodnik się czuje. Warto jak najwięcej wiedzieć o swoim przeciwniku. Nie ukrywajmy, to jest rywalizacja. Jest duża chęć wygranej.    

Każdy szachista ma własny styl gry? Jaki jest Twój?

Ogólnie w szachach mówimy o grze w debiucie, grze środkowej i końcówkach. Mi chyba najlepiej wychodzi gra środkowa. Bardzo ważna kwestią są debiuty. Bez dobrego opanowania tej sztuki nie można grać dobrze na wyższym poziomie. 

Gra z którym zawodnikiem utkwiła Ci najbardziej w pamięci?

Była to wyjątkowa sytuacja, gdyż była to moja pierwsza partia z arcymistrzem. Grałam na drugiej desce. Kiedy wchodziłam na paterę, wszystko było okamerowane. Ludzie nie chcieli mnie wpuścić, bo nie wierzyli, że tak młoda zawodniczka może rywalizować z arcymistrzem. Przegrałam tę partię, przyznaję, ale po walce. Po zakończonym meczu dziennikarze zapraszali mnie do wywiadów. Młoda zawodniczka grała z arcymistrzem, a na dodatek trzymała się tak długo. To było wydarzenie! Kto by nie chciał zagrać z arcymistrzem? Dla wielu to jest marzenie. Ja je spełniłam i była bardzo szczęśliwa. To był dla mnie jeden z najbardziej wyjątkowych turniejów. Odbył się w Katowicach – były to Mistrzostwa Europy w Szachach Szybkich i Błyskawicznych. 

Ile godzin dziennie poświęcasz na trening czasowy? Czy robisz sobie przerwy?

Oczywiście, że robię sobie przerwy. Każdy ich potrzebuje. Najczęściej po każdym turnieju staram się zrobić kilka dni przerwy, żeby mózg odpoczął. Codziennie gram po trzy godziny, poza niedzielą – dniem świętym. Nie zawsze gram, także siedzę przy zadaniach (szachowych – przyp. red.).

Z jakich programów szachowych korzystasz?

Najczęściej korzystam z internetowych. Są to m.in.: lichess.org, chess.com, Lucas Chess. Korzystam także programów bardziej zaawansowanych, m.in. z chessplanet.ru. Bardzo dużo korzystam z książek. To one w dużej mierze wpływają na rozwój mojej gry. 

Czy zdarzyło ci się  grać z innymi zawodnikami na żywo za pośrednictwem internetu?

Często gram przez internet. Mogę grać z osobą, która np. siedzi teraz w Australii. Jest to bardzo przyjemne uczucie. Najczęściej gram w ten sposób za pośrednictwem lichess.org lub chess.com. Jest bardzo dużo tego typu programów. Wystarczy się zalogować i grać. Zdarza się, że ludzie po drugiej stronie oszukują i korzystają z programów szachowych. Są jednak programy, które wykrywają tego typu praktyki i nie pozwalają. Na poziomie początkującym nie powinni być jednak z tym problemu.

Jak mocna w szachach jest sztuczna inteligencja? Z łatwością ogrywasz programy szachowe?

Są programy szachowe, które są na niskim stopniu i jestem w stanie bez problemu z nimi wygrać. Są jednak programy stojące na tak wysokim poziomie, że nawet mistrz świata Magnus Carlsen nie był w stanie ich pokonać. Podczas gdy nasz mistrz ma rating ok. 2900, to komputer jest określany na 3300.   

Który turniej najbardziej utkwił ci w pamięci? Dlaczego?

To były moje pierwsze mistrzostwa Europy, na których dostałam takie wielkie plakaty, zdobyła dwa złote medale. Było to niezwykle szczęśliwe wydarzenie dla całej mojej rodziny. Te dyplomy przez długi czas wysiały w moim pokoju. Są tak piękne. Nie spodziewałam się. Nagle wywołują mnie na scenę i dostaję informację, że wygrałam. Miałam chyba 10 lat. To było niesamowite.  

Dlaczego warto grać w szachy? W jaki sposób zachęciłabyś młodych ludzi do tego sportu?

Na pewno szachy rozwijają myślenie. Uwielbiam wszystkie zagadki, rebusy, zagadki kryminalne. Nnie ukrywam, że dużo czytam i jestem w stanie dość szybko przewidzieć kto, co zrobił i w jakim kierunku potoczy się fabuła. To jest bardzo przyjemne. Poprzez planowanie, liczenie wariantów jestem w stanie szybko policzyć coś, co niektórym sprawia trudność nawet z pomocą kalkulatora. Jest to bardzo przydatne w pracy, myślę. Mają być niedługo wprowadzone szachy w szkołach, co ułatwi dzieciom rozwój.

Kiedy najlepiej zacząć?

Szachy należą do takich sportów, w których grać może i 10-latek i osoba mająca lat 60, ale jeśli chcemy zacząć karierę to należy zacząć grać jak najszybciej, gdyż dziecko bardzo szybko się uczy, przyswaja wiedzę, wręcz chłonie nowe wszystkie informacje. Kiedy w wieku 10 lat zdobędzie się mistrzostwo świata brzmi to świetnie, prawda?

Jak wygląda twoje życie prywatne po szkole i szachach? Czym się interesujesz? 

Zachowuję się jak typowa nastolatka. Wychodzę na dwór, jem lody. Staram się żyć, tyko bardziej planuje sobie czas. Odliczając szkołę i szachy zostaje mi może mniej czasu, ale jestem w stanie tak go zaplanować, żeby spędzić go bardziej aktywnie. Lubię biegać, jeżdżę dużo na rolkach. Lubię też grać.

W jakie gry?

Jestem strategikiem jeśli chodzi o gry, ale lubię też gry zręcznościowe. Grałam w League of Legends. Niedawno wkręciłam się w Brawl Stars. 

A poza grami?

Oczywiście książki, ale książki tylko jednej autorki, jednego gatunku. Uwielbiam twórczość Agathy Christie. Jest świetna. Dopiero na 10 kartek od końca dowiadujemy się, o co chodzi. Fabuła jest tak pomysłowo zaplanowana, że nie da rady nic odkryć. Jej książki czyta się z ogromnym zaciekawieniem od początku do końca.  

Co chciałabyś studiować i dlaczego?

Chciałabym na razie skończyć szkołę. A co później? Interesuje mnie medycyna. Chciałabym zrobić specjalizację patologiczną. Chciałabym pójść w kierunku kryminalistyki. Facynuje mnie chemia. Jest to jeden z moich ulubionych przedmiotów.

 Gra w szachy pomaga w nauce? 

Oczywiście, Nie ukrywam, że nie mam żadnego problemu z matematyką, chemią, z fizyką. Wszystkie dziedziny ścisłe. Na co dzień nie potrzebuję kalkulatora. Jestem w stanie wszystko policzyć w głowie. Dlatego też będą wprowadzone w szkołach szachy – żeby rozwinąć u dzieci myślenie.

Do jakiego klubu należysz?

Należę do UKS Skoczek Elbląg, który działa przy Szkole Podstawowej nr 1 w Elblągu przy ul. Daszyńskiego. 

Czy każdy może zapisać się do tego klubu?

Tak. Klub jest otwarty dla wszystkich, nie tylko dla uczniów szkoły. Wszystkie informacje można znaleźć w Internecie. 

Śledzisz dokonania najlepszych szachistów?

Staram się codziennie oglądać dokonania najlepszych szachistów, szczególnie ze światowej czołówki. W tym celu korzystam szczególnie ze strony chess24.com. 

Którego gracza podziwiasz najbardziej? 

Jestem wielką fanką Viswanathana Ananda z Indii. Mój styl gry jest bardzo podobny. Miło się ogląda także mistrza świata Magnusa Carlsena, który niedawno wygrał prestiżowy turniej Grenke (Grenke Chess Classic w  Karlsruhe and Baden-Baden  w Niemczech – przyp. red.).

Jakie są Twoje marzenia?

Chciałabym zostać mistrzynią świata, skończyć studia, zdobyć dobry zawód. Jednym z moich marzeń jest także wyjazd do Hiszpanii. 

Lidia, cziękuję Ci bardzo za rozmowę i życzę Ci z całego serca spełnienia marzeń. 

 

Rozmawiał: Marcin Mongiałło

 

Lidia jest stypendystką prezydenta Elbląga. Otrzymała także stypendium Fundacji Elbląg. Nie są to duże kwoty, zważywszy na potrzeby. Minimalny koszt wzięcia udziału w krajowym turnieju szachowym (szachy klasyczne), uprawniającym do zdobycia punktów FIDE, wynosi około 2 tys. zł (łącznie z obowiązkowym opiekunem, którym jest trener – Lidia nie jest pełnoletnia i taki jest wymóg formalny). Turniej taki trwa od 8 do 11 dni. Aby myśleć o rozwoju dziewczynka powinna brać udział co najmniej w sześciu tego typu turniejach w roku. Jej rodziców nie stać na tak duże wydatki. Ojciec jest na rencie, a zarobki mamy oscylują w granicach najniższej krajowej. Możliwość wzięcia udziału w mistrzostwach Europy to dla Lidii wielka szansa. Przypomnijmy, że aby móc pojechać na tego typu zawody trzeba najpierw wywalczyć kwalifikację. Jest to bardzo trudne, gdyż najpierw trzeba zakwalifikować się do mistrzostw Polski, na których należy zająć odpowiednio wysokie miejsce. Tylko 10 najlepszych zawodniczek Mistrzostw Polski otrzymuje kwalifikację na mistrzostwa Europy. Lidia spełniła te warunki. Niestety brakuje jej środków finansowych, aby skorzystać z wielkiej szansy, jaka się przed nią otworzyła.

Pozostało niewiele czasu. Wpłaty na konto Polskiego Związku Szachowego na mistrzostwa Europy należy dokonać do 25 maja 2019 r. Koszt wyjazdu to minimum 8 tys. zł. Kwota ta obejmuje koszty biletów, koszty pobytu dla Lidii, koszty pobytu dla opiekuna oraz koszty dodatkowe.

Wpłaty prosimy kierować na poniższy rachunek bankowy:

UKS Skoczek Elbląg przy Szkole Podstawowej nr 1 w Elblągu, ul. Daszyńskiego 1, 82-300 Elbląg 

nr rachunku: PL 43203000451110000003938210

z dopiskiem "Dla Lidki" 

Możecie także wpłacić pieniądze za pośrednictwem portalu Zrzutka.pl:

https://zrzutka.pl/bexw9b

 

Nasze zadanie szachowe dla Was.

1. Znajdźcie najlepszy ruch dla czarnych (kombinacja matowa).

 

2. Znajdźcie najlepszy ruch dla białych (kombinacja zdobywająca figurę).

Rozwiązania przesyłajcie na adres: redakcja@elblag.net z dopiskiem "Szachy".

Do wygrania nagroda – niespodzianka. 

 

Kilka ciekawostek na temat szachów i szachistów

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, ale szachy nalezą do drogich sportów. Aby awansować w rankingu szachowym trzeba brać udział w wielu turniejach, często grać z zawodnikami co najmniej na poziomie zbliżonym do swojego. To wiąże się z dużymi kosztami. Wynika to z tego, że turnieje trwają bardzo często kilka dni, nierzadko ponad tydzień, a czasem dłużej. Wymagana jest opłata wpisowego, trzeba pokryć koszty zakwaterowania (hotel, pensjonat) i wyżywienia. W przypadku zawodnika do 18 lat życia wymagany jest wyjazd opiekuna, czyli poniesione koszty musimy pomnożyć przez dwa. 

Szachy mogą być dochodowe tylko dla najlepszych. Na stronie internetowej meczu o mistrzostwo świata Carlesn – Caruana, rozegranego w Londynie, opublikowano dochody czołowych szachistów świata w 2018 roku. Warto zauważyć, że zdecydowanie ustępują one zarobkom najlepszych piłkarzy, tenisistów itp. Pewien obraz dają nam dochody najlepszych zawodników reprezentujących królewską grę. W 2018 roku kształtowały się one następująco:

• Magnus Carlsen (mistrz świata): 745 211 EUR
• Fabiano Caruana: 719 476 EUR
• Hikaru Nakamura: 229 609 EUR
• Şəhriyar Məmmədyarov: 225 024 EUR
• Siergiej Kariakin: 219 388 EUR
• Ju Wenjun (mistrzyni świata): 194 200 EUR
• Lewon Aronian: 159 411 EUR
• Wesley So: 130 244 EUR
• Mexime Vachler-Lagrave: 95 728 EUR
• Viswanathan Anand: 91 123 EUR
• Aleksander Griszczuk: 88 555 EUR
• Tan Zhongyi: 88 000 EUR

(...)

• Jan Krzysztof Duda: 51 918 EUR

(...)

• Radosław Wojtaszek: 15 702 EUR

(...)

• Jolanta Zawadzka: 8 313 EUR

W wyżej wymienionych sumach nie uwzględniono kwot tzw. "startowego" czy też "dodatków" ze strony sponsorów.

Polacy nie należą do ścisłej czołówki najlepszych szachistów świata, ale jeśli weźmiemy pod uwagę wyniki osiągane przez 10 najlepszych szachistów z każdego kraju, to Polska plasuje się na bardzo wysokim 9. miejscu na świecie. Kilku polskich szachistów jest obecnie notowanych wśród 100 najlepszych zawodników na świecie. Jan Krzysztof Duda (ur. 1998) zajmuje 28. miejsce na świecie w rankingu FIDE, elblążanin Radosław Wojtaszek (ur. 1987) jest 29., natomiast  Kacper Piorun (ur. 1991) zajmuje 95. miejsce w światowym rankingu. W pierwszej setce rankingu FIDE znajduje się aż 5 zawodniczek z Polski: 31. miejsce zajmuje Monika Soćko (ur. 1978), 44. Karina Szczepkowska (ur. 1987), 47. Jolanta Zawadzka (ur. 1987), 85. Iweta Rajlich (ur. 1981), a 93. Joanna Majdan (ur. 1988).